TRƯỜNG THCS XÃ NOONG HẸT

QUẢN TRỊ NHÂN SỰ

NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN CẦN THỰC HIỆN

Bác Hồ đã dạy: Mọi việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém. Đó là chân lý. Nghị quyết hội nghị trung ương 3 khoá VIII tiếp tục khẳng định "… Cán bộ là nhân tố quyết định thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong xây dựng Đảng”. Có thể nói, công tác cán bộ, nguồn lực con người là mặt quan trọng hàng đầu của một tổ chức, vì thế, việc quản lý nhân sự là yếu tố quyết định đến hiệu quả, hiệu lực của tổ chức.

Trong mỗi tổ chức giáo dục, mỗi nhà trường, nhân sự chủ yếu là đội ngũ giáo viên. Đây là lực lượng nòng cốt có vai trò vô cùng quan trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục, như tiến sĩ Raja Roy Singh (Ấn Độ) đã đưa ra nhận xét: “Không một hệ thống giáo dục nào có thể vươn cao quá tầm những giáo viên làm việc cho nó”. (Nền giáo dục cho thế kỷ XXI. Những triển vọng của châu Á – Thái Bình Dương, Viện KHGDVN, Hà Nội 1994, tr 115).

Từ tất cả những việc đó, vấn đề đặt ra là muốn có đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên giỏi, hoàn thành được mục tiêu của nhà trường, điều quan trọng là phải biết hoạch định nguồn nhân sự trong từng giai đoạn, từng thời kỳ của nhà trường để từ đó giúp nhà quản lý có tầm nhìn chiến lược cho việc tuyển chọn nhân sự từ nguồn cung cấp nào.

Quá trình hoạch định nghiên cứu, xác định nhu cầu nguồn nhân sự, đưa ra các chính sách, các chương trình, mục tiêu hoạt động đảm bảo cho nhà trường có đủ nguồn nhân sự với các phẩm chất, kỹ năng phù hợp để thực hiện công việc có năng suất, chất lượng và hiệu quả cao. Quá trình hoạch định được thực hiện theo các bước sau:

1.Phân tích môi trường, xác định mục tiêu và chiến lược nhân sự cho nhà trường.

Khi lập kế hoạch nhân sự, các nhà quản lý phải xem xét những điều kiện của môi trường bên ngoài (vĩ mô), và môi trường bên trong nhà trường (vi mô). Môi trường bên ngoài tuy nằm ngoài tầm kiểm soát của nhà trường nhưng có ảnh hưởng lớn đến mục tiêu và chiến lược của nhà trường.

+ Môi trường bên ngoài có rất nhiều yếu tố như: tình hình tế kinh tế của đất nước, đặc biệt tình hình kinh tế của địa phương ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của nhà trường. Các chế độ chính sách của Đảng, của nhà nước, của ngành giáo dục. Sự phát triển của khoa học-công nghệ, yếu tố văn hóa – xã hội, điều kiện tự nhiên, các loại trường học cùng đóng trên địa bàn, điều kiện của học sinh và phụ huynh học sinh.

+ Môi trường bên trong bao gồm tất cả các yếu tố và hệ thống bên trong của nhà trường gọi là môi trường nội bộ hoặc môi trường kiểm soát được như: đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên số lượng và trình độ chuyên môn tay nghề; nề nếp, truyền thống, bầu không khí văn hóa của nhà trường, cơ sở vật chất, khả năng tài chính…

2. Phân tích, đánh giá nguồn nhân sự.

Phân tích đánh giá thực trạng tài nguyên nhân sự là xác định điểm mạnh, điểm yếu, thời cơ và thách thức về nhân sự của nhà trường. Cần phân tích một số mặt như:

 - Số lượng cán bộ, giáo viên, nhân viên.

- Trình độ đào tạo.

- Chất lượng đội ngũ: kỹ năng, kinh nghiệm nghề nghiệp, khả năng hoàn thành nhiệm vụ và các phẩm chất cá nhân như mức độ nhiệt tình, sự tận tâm, sáng kiến trong công việc…

- Cơ cấu tổ chức: loại hình tổ chức, phân công chức năng, quyền hạn giữa các bộ phận trong nhà trường

- Các chính sách tuyển dụng, đào tạo-bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật…

3. Dự báo nhu cầu nguồn nhân sự.

Sau khi đánh giá xong những khả năng hiện có, nhà quản lý tiến hành dự báo nhu cầu nguồn nhân sự tương lai dựa trên những yếu tố:

- Khối lượng công việc sẽ thực hiện của nhà trường.

- Sự thay đổi về chương trình, nội dung, phương pháp dạy học, thiết bị dạy học, công nghệ kỹ thuật…

- Sự thay đổi về tổ chức, cơ cấu của nhà trường

- Tỷ lệ thuyên chuyển, nghỉ hưu, nghỉ việc, thai sản…

- Khả năng tài chính để thu hút nhân lực chất lượng cao trên thị trường.

4. Lập kế hoạch nhân sự

Sau khi thực hiện các công việc trên, nhà quản lý tiến hành lập kế hoạch nhân sự cho nhà trường. Để giải quyết tốt vấn đề nhân sự, một vấn đề khá phức tạp, đòi hỏi các nhà quản lý phải có nhiều phương án, kế hoạch để từ đó có thể lựa chọn các phương án tối ưu. Sự thiếu thận trọng trong khâu xây dựng phương án nhân sự có thể phải trả giá rất đắt. Trong công tác lập kế hoạch nhân sự vai trò của người lãnh đạo là hết sức quan trọng. Những yêu cầu cơ bản đối với người lãnh đạo trong công tác hoạch định là:

- Làm việc có khoa học, có nguyên tắc và có kế hoạch.

- Quyết đoán.

- Dám chịu trách nhiệm.

- Có khả năng nhìn xa trông rộng.

- Có năng lực

- Đoàn kết, động viên và khơi dậy được trí tuệ, nhiệt tình, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong nhà trường.

 - Biết lắng nghe ý kiến của người khác.

- Có bản lĩnh và kiến thức vững vàng về chuyên môn và nghiệp vụ lập kế hoạch.

Có thể nói quản lý nhân sự là một lĩnh vực quan trọng của quản lý trong nhà trường. Quản lý các nguồn lực khác sẽ không hiệu quả nếu nhà trường không quản lý tốt nguồn nhân lực. Vì vậy các nhà quản lý, Hiệu trưởng cần phải nắm vững và thực hiện tốt các chức năng, trách nhiệm cơ bản của người quản lý nhân sự./.

                                                                                                                                        Người viết

                                                    Lương Thị Dung- Hiệu trưởng

                                                                                                                  Trường THCS xã Noong Hẹt- Huyện Điện Biên